Obecnie w wiadomościach słowo “kryzys” odmienia się przez wszystkie przypadki. Naszą branżę dotykają masowe zwolnienia na całym świecie. Ludzie zaczynają panikować i zastanawiać się czy jutro będą mieli pracę. Czy aby na pewno tak musi być?
Każdy kryzys, poza tym, że pojawia się cyklicznie, jest równocześnie szansą, którą warto wykorzystać by pozbyć się zbędnych procesów, poprawić twoją produktywność oraz wzmocnić relacje z zespołem. Zamiast panikować, zobacz co dobrego możesz zrobić dla siebie i swoich ludzi.
Z tego shorta dowiesz się:
- Jak reagować na informacje o kryzysie w mediach?
- Jak komunikować się z zespole w trudnych czasach?
- Czego ludzie wymagają od Ciebie jako od lidera?
- Jaki masz wpływ na zachowanie swoich ludzi w niepewnych czasach?
i wiele więcej 🙂
Agenda
00:00 – Intro
00:59 – Wprowadzenie
02:16 – Kryzysy są cyklicznie
03:47 – Problemy jednych są szansą dla drugich
04:52 – Ucz się z innych branż
05:41 – Jak ochronić swoich ludzi przed kryzysem?
06:36 – Mów szczerze swoim ludziom na czym stoją
07:38 – Kiedy omawiamy sytuacje w naszej firmie?
10:18 – W dobrych czasach przygotowuj się na złe i na odwrót
12:20 – Podsumowanie
Wersja do słuchania
Linki
Odcinki zahaczające temat budowania kultury organizacyjnej:
- Odcinek 51: Jak pomóc pracownikowi, który przychodzi do Ciebie z problemem?
- Odcinek 23: Learning plan, czyli jak budować ścieżkę kariery swoich ludzi?
- Odcinek 27: Spotkania 1:1 – podstawowe narzędzie lidera
- Odcinek 26: Jak rozwiązywać problemy i przeprowadzić zespół przez zmianę? Wywiad z Michałem Stempniem
- Odcinek 61: Success book – oceniaj obiektywnie, zapisuj sukcesy i porażki
- Odcinek 69: „U nas zawsze się tak robi” – czyli jak nie zostać golonką?
Transkrypcja odcinka
[00:00:59.580] – Krzysztof
Cześć, witamy w Nerd Management, tutaj Krzysztof Rakowski…
[00:01:02.580] – Paweł
…i Paweł Rekowski.
[00:01:04.260] – Krzysztof
Paweł, zaczynają się ciężkie czasy. A właściwie nie zaczynają się, tylko już trwają, ogólnie w ekonomii światowej. I też docierają do nas sygnały chociażby z Zachodu, z Krzemowej Doliny, ale nie tylko. Również w Polsce, że branża IT się zmienia.
[00:01:21.060] – Paweł
Można powiedzieć kończy się…
[00:01:25.410] – Krzysztof
Coraz częściej dostajemy sygnały, że firmy zwalniają developerów, coś, co było kiedyś nie do pomyślenia. I to duże firmy Uber, Facebook, Google, te dwie akurat wstrzymują nowe zatrudnienia, ale jest masę zwolnień grupowych, masowych. Jest tego sporo. U nas na naszym rynku też obserwujemy, że firmy wstrzymują rekrutacje, zamykają rekrutacje. Zdarza się, że jakieś mniejsze startupy zwalniają ludzi czy po prostu mniej dynamicznie się rozwijają.
[00:01:59.110] – Krzysztof
No, ewidentnie coś się dzieje. Czasy się zmieniają, złote czasy się kończą i chcieliśmy dzisiaj porozmawiać o tym, co się dzieje, co to dla nas znaczy, ale przede wszystkim w jaki sposób my jako menedżerowie możemy sobie z tym radzić i możemy pomóc naszym ludziom w tych ciężkich czasach.
[00:02:17.640] – Paweł
Zacząłbym od tego, że to, że mamy kryzys, to nie jest nic nowego. Kryzys jest zawsze. Tak jak rynki są cykliczne, jak giełda jest cykliczna, tak rynek i cała ta sytuacja też jest cykliczna i to, że sypie się jakaś gałąź branży… Bo to też nie jest tak, że wszędzie. Problem, który jest obecnie, to jest branża technologiczna, szeroko pojęta. Branża technologiczna się załamuje. Ale to nie jest tak jak np. u nas w e-commerce, widzimy tutaj, że to niekoniecznie się załamuje, bo e-commerce dalej dalej działa, funkcjonuje, dalej się rozwija. Inne branże, w których IT sobie świetnie radzi i się rozwija. Czyli można powiedzieć, że kryzys dla jednych to jest szansą dla drugich, prawda?
[00:03:01.290] – Krzysztof
Tak, chociaż eldorado dla e-commerce to były czasy, kiedy mieliśmy pandemię kiedy ona się zaczynała, wtedy większość ludzi się przerzuciła z zakupów stacjonarnych do zakupów online. To były złote czasy. Teraz już widzimy, że chociażby zmienia się to, na co ludzie wydają pieniądze. Dawniej kupowali sobie drogą elektronikę czy inne rzeczy, teraz jednak mamy wysoką inflację, mamy niepewność związaną z sytuacją międzynarodową, więc ludzie koncentrują się na tym, żeby wydawać pieniądze na takie rzeczy pierwszej potrzeby, takie rzeczy, które i tak by kupili. A jeżeli coś jest luksusowego czy mniej potrzebnego natychmiast, to odkładają to na później. Mniej chętnie robią te wydatki.
[00:03:47.220] – Krzysztof
I to jest ważne, żeby pamiętać o tym, że to nie jest tak, że cała branża się sypie, wszystko jest zagrożone i wszyscy jesteśmy w złej sytuacji, tylko faktycznie są różne sektory, różne segmenty, tym się powodzi lepiej, tamtym się powodzi gorzej i też to nas stawia w takiej sytuacji, że ci, którzy pracują w jakiś określonych sektorach, nie widzimy tego problemu. I dla nas jest wszystko OK, ale niektórzy z nas mogą być doświadczeni, bo np. nasz sektor ma pewną trudność. I to powoduje, że warto wiedzieć, co się dzieje dookoła i czytać te puzzle, bo może być tak, że jeżeli na przykład nasza branża się zaczyna super rozwijać i jesteśmy na tej fali wznoszącej, to możemy szukać kandydatów czy szukać pracowników właśnie w tych branżach, którym się gorzej powodzi. I to może być dla nas możliwość.
[00:04:41.670] – Paweł
Dokładnie tak, także pamiętajcie, że to dla jednych może być kryzys, jeżeli czujecie, że coś jest nie tak, że wszystko się sypie, to nie znaczy, że wszędzie się sypie, więc warto się zdecydowanie rozejrzeć. Dlatego też bardzo często mówimy o tym, żebyście uczyli się od ludzi z innych branż, obserwowali innych i inne branże. Jak one działają, jak one funkcjonują, bo jednak to branża IT, to też ma taki przywilej, że ja myślę, że u nas ten kryzys mimo wszystko to będzie na pewno jakieś przetasowanie, o którym zaraz jeszcze trochę więcej powiemy, ale to tak naprawdę jest szansa poznania nowej branży i robienia technologii dla innego obszaru. Dzisiaj robimy dla sklepu, jutro dla transportu, później dla lotnictwa, a później dla lekarzy, szpitali. Obojętnie. Każda sytuacja daje taką możliwość, żeby się nastawić konkretnie pod dany problem i firmy, które są małe, zwinne lub mają szeroki wachlarz możliwości, to są w stanie to zrobić.
[00:05:41.280] – Krzysztof
Nasi ludzie są w takiej sytuacji, że słyszą złe rzeczy z prasy, z mediów. Te czarne chmury się zbierają nad nimi i zaczynają się denerwować. Zaczynają się stresować tym, co się stanie z ich pracą? Czy będą mieli za miesiąc, za dwa miesiące zatrudnienie, czy nie? I co, jak sobie z tym radzić?
[00:06:01.990] – Paweł
Myślę, że to jest dużo ważniejszy temat niż sytuacja na rynku. To nie jest kwestia sytuacji na rynku. To jest kwestia zaufania waszych ludzi do was jako do menedżerów. Czy w głowach waszych ludzi nie ma czegoś takiego: czy oni mi czegoś nie mówią, albo w drugą stronę, czy kierownictwo mówi, że jest dobrze, a tak naprawdę jest źle?
[00:06:22.210] – Paweł
Jeżeli ludzie zaczynają się zastanawiać i gdzieś tam dopowiadać sobie takie historie, to znaczy, że macie bardzo duży problem z kulturą organizacji. I odeślemy w notatkach do tego odcinka, do kilku odcinków w których mówiliśmy o kulturze, o tym, jak tę kulturę budować, bo ta szczerość i zaufanie to jest kluczowe. Jeżeli ludzie wam ufają i jesteście transparentni i komunikujecie: słuchajcie, sytuacja wygląda tak i tak. I robicie to też prewencyjnie, zawczasu. Czyli jeżeli widzicie, że sytuacja na rynku się wali, to nic nie stoi na przeszkodzie, żeby zwołać ludzi, żeby się spotkać raz na tydzień, raz na miesiąc czy przy okazji jakiegoś takiego statusu, czy może szerszego spotkania, czy może jeżeli robicie jakieś tech talki czy jakieś spotkania dla wymiany wiedzy, żeby właśnie chwilę poświęcić obecnej sytuacji i tego, gdzie my jako firma obecnie stoimy. Pokazać, że jest tak i tak, i teraz w zależności od sytuacji być po prostu szczerym. Czyli jeżeli jest źle, to powiedzieć, że jest źle, słuchajcie, jest źle, damy radę. Mamy plan taki a taki. Albo jeżeli jest dobrze, to powiedzieć, że jest dobrze, żeby ludzie wiedzieli, na czym stoją, żeby nie było sytuacji, że ludzie zaczną wymyślać sobie, tworzyć swoją alternatywną rzeczywistość w swojej głowie, ale to będą tylko i domysły. Wy musicie powiedzieć, jak jest.
[00:07:38.020] – Krzysztof
Podzielę się tutaj konkretnym przykładem z naszej firmy, mimo, że jesteśmy dużą organizacją, kilka tysięcy pracowników, 7000 albo i więcej. W różnych jednostkach organizacyjnych mamy takie spotkania raz na miesiąc, na których są prezentowane podstawowe informacje, wyniki firmy, czyli np. jaka jest sprzedaż? Jak to się odnosi procentowo do naszych celów na ten okres? Jak to się odnosi procentowo do zeszłego roku? W związku z tym. Jakie są tego konsekwencje? Jak to wpływa na zatrudnienie nowych ludzi? Jak to wpływa na projekty? Jak to wpływa na różne decyzje. I potem w różnych kontekstach jeszcze staramy się być jak najbardziej transparentnymi. I tutaj kolejny przykład jest taki, że nas też to dotyczy, że trochę zwalniamy z zatrudnianiem, zatrudniamy tych osób mniej, niż byśmy chcieli, ale przez to, że tłumaczymy, dlaczego tak się dzieje i że pewne rekrutacja odkładamy w czasie albo w tych działach rekrutujemy najpierw, w tych, później i tak dalej, i tak dalej. To spotykam się często z taką reakcją, że słyszę: OK, to nie jest dla nas fajna informacja, będziemy musieli trochę dłużej poczekać na tego człowieka, ale z drugiej strony bardzo doceniamy, że to jest w taki przejrzysty sposób przekazane z czego to wynika. Bo tu się dzielimy bardzo konkretnymi informacjami. Typu np. przygotowujemy się na jakąś określoną sytuację rynkową i w związku z tym w tym obszarze podejmujemy takie działania w innym obszarze, inne działania w jeszcze innym obszarze, kolejne działania. A na ciebie ma to wpływ taki a taki.
[00:09:13.750] – Krzysztof
Wiadomo, że często kierownictwo nie jest za bardzo chętne, żeby dzielić się takimi informacjami. Czasem trzeba się zastanowić, czy po prostu ze względów formalnych np. jesteśmy spółką giełdową, to jakieś informacje nie mogą być ujawniane, ale trzeba zasadniczo przesuwać tę granicę przejrzystości, tak, żeby dostarczyć jak najwięcej informacji i tłumaczyć.
[00:09:34.720] – Krzysztof
To działa. Nasza firma przeszła przez niejeden kryzys i zawsze w dosyć podobny sposób przygotowywaliśmy. I często zanim jeszcze taka trudniejsza sytuacja występowała, to my już komunikowaliśmy ludziom. Słuchajcie, przygotowujemy się w taki a taki sposób. Pewne rzeczy będą się działy wolniej, ale np. dzięki temu nie będziemy zwalniać pracowników albo nadal będziemy zwiększać wynagrodzenia. I potem to się działo. Przechodziliśmy suchą mogą przez kryzys, przez problemy. W związku z tym zbudowaliśmy sobie taki kapitał zaufania, że możemy zobaczyć: w 2020, w 2008, kiedy tam jeszcze wcześniej były jakieś trudniejsze lata, ale właśnie w taki, a nie inny sposób udało nam się przez to przejść.
[00:10:18.070] – Paweł
Tak, i to jest bardzo ważne, że to jest cykliczne. Więc nawet teraz, jeżeli pracujesz w firmie krótko albo firma jest na rynku krótko, to to jest czas też na to, żeby tak jak mówisz… To nie jest sytuacja, że nie robimy tego, kasujemy, wywalamy ludzi, bo takie rzeczy się zdarzają, jak jest sytuacja skrajna, zła, ale z reguły to jest właśnie spowolnienie i to znaczy, że nie, że my nie zrobimy tych projektów, tylko znaczy, że nie zrobimy ich teraz. Bo nie zatrudnimy więcej ludzi. Ale to jest też coś, co warto zaplanować na przyszłość. Nie zrobimy tego teraz, OK mamy czas na to, żeby się skupić, co jest dla nas najważniejsze, skupić się na tych najważniejszych rzeczach i może się okazać, że te projekty czy pomysły, które chcieliście realizować, tak naprawdę były bez sensu. Albo to był jakiś taki wymysł.
[00:11:05.640] – Paweł
I to też jest fajne dla waszych ludzi, których macie na pokładzie, ponieważ skupienie się na tych rzeczach, które są ważne, działa zdecydowanie lepiej, bo jest ich mniej. Mniej się rozpraszacie, mniej się rozdrabniacie. Robiąc rzeczy, które są istotne, ważne i potrzebne no to jedziecie i pchacie ten wózek dużo szybciej tak naprawdę, mimo że mówimy, że kryzys, stagnacja, ale skupiając się właśnie na tym, co jest ważne, dowieziecie efekty dużo szybciej i dużo lepsze te efekty, bo skupicie się na tym, co jest istotne, a nie będziecie robić różnych dziwnych projektów, które może wypalą, może nie wypalą.
[00:11:42.930] – Krzysztof
No właśnie, takie trudne momenty też są takim okresem, kiedy warto inwestować w zwiększenie efektywności. Obcinać ten tłuszczyk. Damy również link do odcinka na ten temat. Bo to jest w cenie. To jest w cenie, jeżeli zwiększycie efektywność i pozbędziecie się jakichś procesów, które źle działają czy zautomatyzujecie pewne rzeczy, dzięki czemu zespół deweloperski będzie mógł pracować nad czymś sensownym, a nie np. robić jakąś manualną pracę. I to jest po prostu w cenie i warto w tym czasie w to inwestować, kiedy ta efektywność się liczy.
[00:12:20.640] – Krzysztof
Podsumowując, czekają nas trudne czasy. Przed nami jako menedżerami są szczególne wyzwania. Moim zdaniem można to tak obrazowo przedstawić jako turbulencje, kiedy lecimy w samolocie. Będą turbulencje. Będziemy sfrustrowani, że obcina się nam projekty. Będziemy sfrustrowani, że nie możemy zatrudnić kogoś na miejsce, które nam się zwolniło albo musimy dłużej z tym poczekać. Mam nadzieję, że jak najmniejszej liczby z nas to będzie dotyczyło, ale mogą się zdarzyć zwolnienia. Dostajemy informacje z wielu firm, które zwalniają w tym czasie, więc to też może się zdarzyć.
[00:12:57.630] – Krzysztof
Natomiast co jest ważne, to to, że my jako menedżerowie, jako liderzy musimy przeprowadzić nasze zespoły i nasze firmy przez to. Na nas spoczywa trochę większa odpowiedzialność, żeby nie frustrować się tym, tylko wziąć tego byka za rogi i przez to przejść. I żeby jak najlepiej naszych ludzi do tego przygotować i pomóc im przejść przez turbulencję. Ale trzeba pamiętać, że to jest turbulencja, tak jak w samolocie. Czyli nie jest to nic niebezpiecznego. Jest to co najwyżej nieprzyjemne, frustrujące. Czasem może zrobić się niedobrze, ale zasadniczo nie jest to śmiertelne zagrożenie.
[00:13:37.920] – Paweł
Przede wszystkim jest to tymczasowe, więc to minie. Pamiętajcie, że to w waszych rękach leży też samopoczucie waszych ludzi, więc szukajcie tych pozytywnych stron. W każdym kryzysie, każdej sytuacji, takiej negatywnej, gdzie coś się sypie, jest jakaś szansa, coś się musi rozsypać, żeby coś innego się mogło zbudować. Więc szukajcie też takich możliwości, żeby podejść do tego optymistycznie jako do szansy, a nie do kryzysu, który zaraz was zatłucze, bo to od was zależy, jak wasi ludzie będą przychodzić do pracy. Jeżeli wy do tego podejdziecie porządnie, z dobrym nastawieniem – wasi ludzie tak samo i wtedy najgorszy sztorm, największe turbulencje przeżyjecie i będzie dobrze.
[00:14:18.360] – Krzysztof
A my zawsze poszukujemy tych optymistycznych stron i szukamy tego, w jaki sposób można naszych ludzi motywować i im pomagać. Jeżeli chcecie wiedzieć więcej, to zapiszcie się do naszego newslettera, zasubskrybujcie nas na YouTubie, obserwujcie nas na linkedin i dzięki temu będziecie wiedzieli o każdym nowym odcinku, który pojawia się zawsze we wtorek o ósmej rano.