Pieniądze – to temat okryty tabu. Przeważnie nie rozmawiamy o nim z nikim poza wąskim gronem osób – naszym życiowym partnerem, doradcą kredytowym czy w wąskim zakresie wynagrodzenia – z szefem lub rekruterem.
A to błąd! W tym odcinku porozmawiamy o tym, jak zadbać o swój budżet domowy, czy problemy na froncie finansowym mogą wpłynąć na jakość naszej pracy oraz jak rozmawiać o tym ze swoimi ludźmi – i im pomagać.
Nie będziemy Wam przedstawiać żadnych porad finansowych ani reklamować żadnych produktów 🙂 Ale za to podsuniemy Wam kilka pomysłów, jak o siebie zadbać i szukać wiedzy o finansach.
Uwaga! Już 29 stycznia dłączamy do akcji #podcastydlawośp, gdzie będziemy na żywo opowiadać o tym jak zbodować swoją idelaną ścieżkę kariery i wspierać zrzutę na 31 finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy!
Szczegóły na stronie: https://podcastydlawosp.pl/
A dorzucić się możesz już teraz do skarbonki na https://www.siepomaga.pl/podcastydlawosp koniecznie z hashtagiem #nerdmanagement
Z tego shorta dowiesz się:
- Dlaczego nie możesz ignorować tematu finansów Twoich ludzi?
- Jak i kiedy rozmawiać z ludźmi o pieniądzach?
- Jakie narzędzia mogą pomóc Twoim ludziom lepiej funkcjonować?
- Co zdenerwuje wszystkich Twoich ludzi, jeżeli ich nie uprzedzisz o tym zawczasu?
i wiele więcej 🙂
Agenda
00:00 – Intro
00:56 – Wprowadzenie
01:41 – Czy pieniądze są tematem tabu w zespole?
01:58 – Uwaga! 29 stycznia gramy z #PodcastydlaWOŚP
03:00 – Jak podejść do rozmowy o pieniądzach?
04:06 – Po co Ci wiedza o sytuacji finansowej swoich ludzi?
04:31 – Co daje znajomość poziomu Wealth Dynamics Spectrum?
04:52 – Jakie są podstawowe poziomy spectrum Wealth Dynamics?
05:16 – Jaki jest wpływ problemów finansowych na pracę Twoich ludzi?
06:16 – Jak wygląda drugi poziom spectrum?
07:12 – Dlaczego trzeba mieć „finansową poduszkę bezpieczeństwa”?
08:23 – Pomóż, ale nie baw się w doradcę jeśli nie masz niezbędnych kompetencji
08:48 – W jaki sposób zacząć rozmawiać o kasie bez oporów?
10:13 – O czym mówi się za późno, a to dobry moment na rozmowę o pieniądzach?
10:37 – Jak możesz poprawić finanse swoich ludzi, kiedy nie możesz im dać podwyżki?
12:49 – Finanse osobiste, a rola lidera?
13:25 – Podsumowanie
Wersja do słuchania
Linki
- Akcja Podcasty Dla WOŚP
- Dorzuć się na Wielką Orkiestrę Wielkiej Pomocy z hashtagiem #nerdmanagement
- Darmowy test Wealth Dynamics Spectrum
- Prezentacja Pawła: Skąd się bierze Twoja wypłata?
Wspominane odcinki
- Odcinek 39: Jak zarabiać 30k na rękę miesięcznie? Czyli co musisz wiedzieć zanim ktoś przyjdzie po podwyżkę?
- Odcinek 49: Przekleństwo założeń, czyli jak uniknąć kosztownych pomyłek?
- Odcinek 70: Poznaj siebie i swoich ludzi – testy profilowe w praktyce
Wartościowe treści o finansach osobistych:
- Finanse Bardzo Osobiste – Marcin Iwuć
- Książka Finansowa Forteca
- Jak oszczędzać pieniądze – Michał Szafrański
Transkrypcja odcinka
[00:00:56.700] – Krzysztof
Cześć. Witamy w Nerd Management. Tutaj Krzysztof Rakowski…
[00:01:00.180] – Paweł
… i Paweł Rekowski.
[00:01:02.330] – Krzysztof
Porozmawiamy o temacie tabu, o takim temacie tabu, o którym Paweł rozmawia nieustannie ze swoimi ludźmi, w swoim zespole, bez ogródek, bez żadnych zahamowań. Inni team leaderzy raczej nie rozmawiają o tym ze swoimi ludźmi. Jakimś cudem Paweł u nas pracuje. HR jeszcze nie wręczyły mu wypowiedzenia ani żadnych ostrzeżeń. Bo ten temat tabu to nie jest … tylko finanse osobiste, sytuacja finansowa pracownika, budżet domowy, czyli po prostu kasa.
[00:01:36.000] – Krzysztof
Paweł – o czym rozmawiasz ze swoimi ludźmi no i jak to robisz, że udaje ci się przełamać to tabu?
[00:01:41.370] – Paweł
No i właśnie temat tabu, jak to każdy temat tabu, to jest takie nasze założenie, cofnijmy się do odcinka z przekleństwem założeń, zakładamy, że o czymś nie powinniśmy rozmawiać, co jest totalną bzdurą, bo kasa jest w życiu bardzo ważna.
[00:01:58.620] – Paweł
A jeżeli uważasz inaczej, to przelej wszystko co masz na Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy, wszystkie numery kont w opisie oraz linki. Ponieważ już 29 stycznia, około 15:30 wbijamy live na akcję Podcasty dla WOŚP, gdzie będziemy opowiadać o tym jak zrobić i zbudować świetną karierę, tak żeby mieć pracę marzeń i robić to co się chce. Więc wbijajcie na podcasty dla WOŚP. Będzie wielu wspaniałych gości. No i szykujemy też niespodzianki. To takie bardzo grube niespodzianki, których długo później nie będzie, więc próżno będzie szukać, więc tym bardziej zapraszamy.
[00:02:40.530] – Krzysztof
No właśnie, więc jeżeli uważacie, że kasa jest niepotrzebna, to przeleję całą swoją forsę na Wielką Orkiestrę, a jeżeli nie zgadzacie się z tym stwierdzeniem, to przelejcie chociaż troszeczkę.
[00:02:50.620] – Krzysztof
No ale Paweł, załóżmy, że mamy tę świadomość, że ta kasa jest potrzebna. To jak do tego podchodzisz, jak rozmawiasz z tymi ze swoimi ludźmi?
[00:03:00.870] – Paweł
Przede wszystkim to jest temat jak każdy inny, więc musicie o niego zadbać. I teraz dlaczego to jest ważne, żeby rozmawiać z ludźmi o kasie w sposób taki normalny? No bo po pierwsze, wiecie, ich kasa po części zależy od was, zależy od tego, jakie budżety macie w firmie, zależy od tego, ile ludziom możecie zapłacić. No i po pierwsze od takiego czysto ludzkiego już na poziomie tej rekrutacji i w ogóle współpracy musicie wiedzieć, czy kasa się u ludzi zgadza.
[00:03:28.470] – Paweł
I teraz to ma kilka aspektów. Po pierwsze: czy oni są zadowoleni ze swojej wypłaty? Bo jeżeli nie są to szanse na to, że pójdą gdzieś indziej są dość duże. Więc musicie po prostu z nimi rozmawiać, od czasu do czasu się dopytać, czy wszystko gra. Ale to jest istotne w takich momentach, kiedy dajecie bonusy, kiedy dajecie podwyżki, żeby wysondować czy jest OK, czy wszystko się zgadza, czy ludzie są zadowoleni z podwyżek, czy może np. oczekują dużych podwyżek, a dostali mało. Tutaj podlinkujemy do odcinka 39, w którym mówiliśmy o tym, jak się zachować, jak się przygotować do takich rozmów o podwyżki, kiedy ludzie chcą zarabiać więcej.
[00:04:06.060] – Paweł
I to ma drugie dno. Czyli musicie wiedzieć, w jakiej sytuacji finansowej są wasi ludzie. I teraz dlaczego to jest istotne? Ponieważ jeżeli ludzie są zakredytowani, wydają dużo więcej niż zarabiają, to będą mieli problem. Zwłaszcza kiedy inflacja szaleje, raty kredytowe rosną. Co niektórym to urosły bardzo, bardzo, bardzo mocno, zwłaszcza na kredytach hipotecznych czy dużych. Jeżeli ktoś dużo zarabia więcej wydaje, to ma duże problemy.
[00:04:29.850] – Paweł
I teraz chciałbym przytoczyć jedną część mojej ulubionej zabawki, czyli narzędzia, które używam do profilowania, czyli Wealth Dynamics, które ma poza tymi ośmioma profilami, o których więcej mówiliśmy w odcinku 70, do tego możecie się odnieść, ale Wealth Dynamic też mamy coś, co się nazywa Spektrum Dynamiki Bogactwa. Czyli pokazuje na jakim etapie jesteśmy.
[00:04:51.930] – Paweł
I teraz chciałbym wam powiedzieć takie trzy, trzy pierwsze poziomy, czyli pierwszy poziom pod czerwony, kiedy ktoś tonie w długach i ma wielki problem finansowy. I teraz jeżeli macie ludzi w zespole, którzy mają taki problem, a wy o tym nie wiecie, to może dojść do sytuacji, że będziecie się na tych ludzi wkurzać, że oni czegoś nie robią, albo że coś jest nie tak, zachowują się jakoś dziwnie, a się okazuje, że oni są po prostu zestresowani, bo już nie mają do pierwszego, bo muszą kredyty zapłacić. Może jacyś komornicy ich gonią. I to nic dobrego nie prowadzi. Jak ma się obciążenia na głowie to to nic fajnego.
[00:05:30.420] – Krzysztof
No zdecydowanie to jest coś, co wpływa na naszą codzienną pracę. Wiadomo, że na samym początku musimy zaspokoić nasze podstawowe potrzeby, czyli chociażby tego bezpieczeństwa fizycznego, dach nad głową, jedzenie, ale oczywiście w tym, jak żyjemy to się przekłada również na przedszkole czy szkołę dla dzieci, na opłacenie różnych rachunków, paliwa, samochodu i tak dalej, i tak dalej.
[00:05:53.610] – Krzysztof
Niestety w takich czasach żyjemy, w takiej sytuacji, że tych pieniędzy na przetrwanie jest potrzebne dużo, a jeżeli popełnimy jakieś błędy typu się zakredytujemy po uszy, ponabijamy długów na kartach kredytowych, czy jeżeli ktoś ma jakieś doświadczenia z biznesem, w który włożył dużo forsy, to tutaj pojawiają się kolejne kłopoty.
[00:06:14.110] – Paweł
Dokładnie tak i musicie o tym wiedzieć. Drugi poziom w Spektrum to jest taki poziom czerwony, czyli poziom, kiedy wydajemy wszystko, co mamy. Tutaj też podlinkujęmy blogi i podcasty Marcina Iwucia, czyli Finansów Bardziej Psobistych, bo on to tak fajnie nazywa, że to jest taki etap przekaźnika pieniędzy. Czyli wszystko co zarabiamy przerzucamy dalej do banków, na opłaty i tak naprawdę nie zostaje nam nic. I to też nie jest dobra sytuacja, ponieważ jest już to bardziej komfortowe. Może nie gonią nas wierzyciele, czy waszych ludzi nie gonią wierzyciele i mogą jakoś tam spać po nocach, ale też będą się stresować. Zwłaszcza jeżeli macie osoby w zespole, które niekoniecznie są pewne swojej pozycji. Czasem tak się zdarza, że niektórzy się zastanawiają: kurczę, może ten szef mnie zwolni, może robię za mało, mają niskie poczucie własnej wartości i mają problemy finansowe, nie mają oszczędności i nic im nie zostaje. To też może być problem dla ciebie i dla zespołu. Dlatego ty musisz z nimi rozmawiać. Jak ludzi wyciągać. Musisz ich poprowadzić wręcz za rękę, żeby pokazać: słuchajcie, że są oszczędności, to trzeba zbudować te oszczędności. Zarabia się dużo w tym IT. Podobno te mityczne 15, 30, 100k. Ostatnio był konkurs na programista 100k. Więc da się z tego coś odłożyć. Z każdej kwoty da się coś odłożyć, więc kiedy nauczycie ludzi, że można odłożyć, można zainwestować i taki człowiek będzie miał poduchę finansową, czyli środki na przeżycie np. trzech miesięcy, sześciu miesięcy. Kiedy wasza firma się zawali, to taki człowiek zupełnie inaczej funkcjonuje. A to jest w twoim interesie, żeby sprawić, że właśnie ten poziom taki higieniczny, te fundamenty, o których mówiłeś, żeby były zapewnione, żeby ludzie nie musieli się martwić o to, co włożyć do gara, czy im starczy na opłaty, czy mogą wyjść do kina, czy nie.
[00:08:07.090] – Paweł
Jeżeli będą zadbani finansowo, to zdecydowanie będzie się z nimi łatwiej pracować, lepiej pracować i też nie będą mieli takiego parcia i ciśnienia na to, że oni muszą coś zrobić. No bo jak stracą pracę to już kaplica, bo ich zjedzą komornicy. Nie chcecie takiej sytuacji.
[00:08:23.980] – Krzysztof
Dlatego też oczywiście warto, żeby nie doradzać finansowo swoim ludziom, no bo jednak przeważnie nie mamy do tego kompetencji, tylko bardzije żeby kierować do źródeł, do tych źródeł informacji, które mogą w tym pomóc. Ja też polecam Marcina Iwucia, jego książkę „Finansowa forteca”, do której mamy linka. To jest takie dobre źródło podstawowej wiedzy, kompendium wiedzy, podstawowych informacji.
[00:08:47.470] – Krzysztof
No dobrze, ale powiedz mi w jaki sposób przebijasz ten taki naturalny opór? To jest jednak temat tabu. W jaki sposób podchodzisz do kogoś i w ogóle zaczynasz taką rozmowę, otwierasz taką dyskusję. Nie każdy jest tak pewny siebie jak ty, żeby walnąć prosto z mostu. Co możesz poradzić naszym słuchaczom?
[00:09:06.010] – Paweł
Przede wszystkim ja mam dość ciekawą historię w tym temacie, no bo sam byłem zadłużony po uszy. Miałem dobre 300 tysięcy głupich kredytów, kart kredytowych, limitów rachunku, które po prostu spłacałem. I taki fajny wykres wartości netto, czyli ile rzeczy z tych, które masz minus wszystkie zadłużenia, kredyty i tak dalej, ile tak naprawdę jesteś warty powiedzmy netto na rynku. To pamiętam grubo powyżej 200 tysięcy na minusie, kiedy startowałem się rozwijać finansowo.
[00:09:37.030] – Paweł
Więc też tę drogę przeszedłem, więc dla mnie to jest proste, żeby zacząć rozmawiać, bo dzielę się swoim przykładem. Po prostu ludzi pytam czy np. swojego budżetu pilnują. Czy wiedzą ile podatków płacą. Zwłaszcza w kontekście tych transformacji, które przechodzimy na rynek między umową o pracę a B2B. Różne firmy różne do tego podchodzą. Ludzie też do tego różnie podchodzą. I to jest też taki temat, który pomaga otworzyć ten temat. Czy ktoś liczy, czy ktoś wie, ile podatków płaci? Czy ktoś wie w ogóle skąd się bierze jego wypłata? Co to jest netto? Co to jest brutto? Takie podstawowe kwestie.
[00:10:13.060] – Paweł
Do tego bardzo często też się zdarza takie otwarcie tego tematu, które lepiej zrobić wcześniej, to jest kiedy ktoś wchodzi w drugi próg podatkowy, czyli lepiej tę rozmowę odbyć z tym człowiekiem wcześniej, na zasadzie: słuchaj, czy wiesz w ogóle jak te podatki działają, czy wiesz, ile zapłacisz? Czy wiesz, że jak wejdziesz ten drugi próg podatkowy to twoja wypłata będzie mniejsza? I to nie jest dlatego, że my cię oszukujemy tylko dlatego, bo zaczynasz w końcu płacić prawdziwe podatki.
[00:10:37.390] – Paweł
Takich okazji jest dużo i te okazje trzeba wykorzystywać i ten temat poszerzać. Dopytać się, czy na przykład ktoś prowadzi budżet domowy, czy ktoś wie ile ile wydaje. Bo jak wczytacie się w Marcina Iwujcia, czy też tutaj mogę polecić blog, który już może nie ma za bardzo nowych wpisów, ale tam jest ogromne kompendium wiedzy, czyli blog Michała Szafrańskiego Jak oszczędzać pieniądze. To jest coś, od czego ja zaczynałem swoją edukację i tam jest cała masa sposobów, tematów, o które można zahaczyć.
[00:11:07.110] – Paweł
I często jest tak, że kiedy ktoś np. zaczyna robić budżet, to jest jeżeli ktoś przychodzi do was po podwyżkę albo ktoś zaczyna narzekać na sytuację, to jest też dobry temat. Jeżeli nie możecie w danym momencie takiej osobie podwyżki zaproponować. To jest też dobry temat, żeby zacząć rozmawiać o tej edukacji finansowej, bo może się okazać, że OK – przez najbliższe pół roku macie budżet zamrożony, podwyżki dać nie możecie, ale możecie człowieka nauczyć, że słuchaj: zacznij robić budżet domowy i po takich 2 miesiącach, kiedy taki człowiek zacznie robić budżet domowy, okaże się, że tak naprawdę to będzie tak jakby dostał tę podwyżkę, bo nie będzie wydawał, kasa, nie będzie mu uciekać przez palce. Bo to jest taki fajny cytat Maxwella, że zrobić budżet to jest powiedzieć pieniądzom gdzie mają iść, zamiast się zastanawiać gdzie się rozeszły.
[00:11:54.660] – Paweł
A jeżeli zadbacie o swoich ludzi, to dbacie o te ich podstawowe potrzeby. Jeżeli to będzie zapewnione, w tym momencie macie może nie dozgonną wdzięczność, ale przede wszystkim taką wygodę, swobodę pracy, żeby mogli się zająć tym, co jest ważne, tym, co jest istotne, tym, co jest fajne i rozwojowe, a nie martwić się o takie fundamentalne problemy.
[00:12:16.620] – Paweł
Więc korzystajcie z tych okazji, które się pojawiają, wyprzedzajcie raczej te negatywne. Czyli jeżeli wiecie, że jest połowa roku czy koniec roku i wiecie, że zaraz ktoś po raz pierwszy od kiedy go zatrudniliście, wpadnie w ten drugi próg podatkowy, to koniecznie na najbliższym 1:1 musicie z nim o tym porozmawiać, bo będzie szok. Zawsze jest szok. Zawsze nasza koleżanka z HRu się dziwi jak to jest, że ludzie nie wiedzą – no nie wiedzą, bo tego nie uczą nas w szkole, także od tego też jesteście wy. Może wam się wydawać, że nie, ale moim zdaniem tak. To jest rola lidera, żeby zadbać o zespół i przeprowadzić go również przez tematy finansowe i te podstawowe, czyli od kredytów, ale też dalej. Jeżeli inwestujecie, jeżeli robicie coś z tymi pieniędzmi, to nie bójcie się też o tym z ludźmi rozmawiać. Może wasi ludzie są w tym temacie dużo lepsi od was i też was czegoś nauczą. Więc bądźcie otwarci w dwie strony.
[00:13:14.040] – Krzysztof
Tak, pamiętajcie oczywiście o tym, żeby nie dawać porad finansowych, jeżeli nie macie do tego kwalifikacji. Natomiast możecie się dzielić tym co wy robicie, czy odsyłać do dobrych źródeł i to polecamy.
[00:13:25.470] – Krzysztof
Podsumowując, warto szukać takich możliwości, otwarć tematu do tego, żeby zwrócić naszym ludziom uwagę na różne niespodzianki, które mogą ich czekać, albo też po prostu im pomóc. Paweł ma super doświadczenie z tym, jest przynajmniej kilka osób, o których wiem, że Paweł pomógł im wyjść z długów, pomógł zrozumieć w ogóle co się z tymi pieniędzmi dzieje i trochę lepiej nimi zarządzać. Więc też piszcie na naszego maila czy odzywajcie się do Pawła w social media, na pewno chętnie Wam w tym pomoże.
[00:13:58.260] – Krzysztof
A jeżeli chcecie być na bieżąco z tym, co się u nas dzieje, jeżeli chcecie wiedzieć o wspomnianej akcji podcasty dla Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, to zapiszcie się do naszego newslettera na nerd.management/newsletter, będziecie wtedy na bieżąco. No i oczywiście lądujemy u was jak co tydzień w każdy wtorek o 8:00.
[00:14:17.250] – Paweł
Trzymajcie się!
[00:14:18.990] – Krzysztof
Cześć.